PÜTÜRGE


Pütürge Malatya ilinin bir ilçesidir. Malatya'ya 74 km. mesafede'dir. Denizden yüksekliği 1.250 metredir. 2000 genel nüfus sayımına göre ilçenin toplam nüfusu 28.382'dir. Bu nüfusun 4.795'i şehirde, 23.587'i köylerde yaşamaktadır. İlçenin 1 bucağı, 1 beldesi, 2 belediyesi ve 62 köyü ile 325 mezrası vardır.

İlçe, arazi olarak engebeli ve sarptır. Düz arazi yok denecek kadar azdır. İlçe toprakları Fırat Nehri'ne dökülen Şiro çayının geniş vadisinin tabanı ile bu vadi etrafında bulunan dağlık kesimlerden oluşur. Yerleşim yerleri dağlık ve tepelik alanlarda yoğunlaşmıştır. Bunun için tarıma elverişli arazileri dağ ve tepelerin yamaçlarında bulunmaktadır.

Pütürge coğrafi olarak Anadolu'nun doğusunda yer alsa da doğudaki diğer illerimize daha modern ve daha düzenlidir. Pütürge, terör örgütü PKK'nın geçiş güzergahlarından bir yerde bulunmasına rağmen Pütürge ilçesinde tarihte hiçbir terör olayı yaşanmamıştır. Bunda Pütürge halkının milli duygularının yüksek olması ve devletine karşı girişilecek hiçbir olaya geçit vermemesinin de çok büyük bir payı vardır.

Pütürge halkının büyük bir çoğunluğu tekstil sektöründe çalışmaktadır. Pütürge İstanbul, Ankara, İzmir gibi şehirlere büyük göç vermektedir.

İlk adı güzel yer, istenen yer anlamına gelen Imrun, bundan 300 yıl önce köy olarak kurulmuş. 1877 yılında bucak haline getirilerek Adıyaman'ın Kâhta ilçesine bağlanmıştır. 1892 yılında ilçe olarak mülki taksimatta Elazığ iline bağlanan Pütürge Cumhuriyetin ilanıyla Malatya'ya bağlanmıştır.


Tarih [değiştir]Önceleri Şiro ve Mürün adlarıyla anılırdı. Kahta'ya bağlı bir nahiye iken, 1870 senesinde Elazığ’a bağlanarak bir kaza merkezi oldu. Bir süre sonra da Malatya'ya bağlandı. Buraya ilk yerleşmenin ne zaman yapıldığı bilinmiyor. İlçe halkının büyük bir bölümünün Kütahya'dan gelen Samanoğulları tarafından meydana geldiği söylenmektedir. Pütürge halkının bir bölümü Türkmen'dir, bir bölümü de Kürt. Halkın büyük çoğunluğu Sünni İslam inancına sahip olsa da bazı bölgelerde Alevi inancındaki vatandaşlara da rastlannaktadır. Malatya'nın birçok yerinde görülen mozaik Pütürge ilçesinde de bulunmaktadır. Bu da çeşitli etnik kökenden ve inançtan olan insanların birlik ve beraberlik içinde kardeşçe yaşayabildiğinin en açık örneğidir.


Bağlı bucak ve köyler [değiştir]Pütürge'nin Gündüz (eski adı babik) Köyü Avşar Ekrad-ı Türkmenlerinden (Kürt Türkmenlerinden) Gündüzlü Avşarlarının kurmuş olduğu ve halen yaşamakta oldukları köydür. Gündüz köyünde yaşayan halk aslen Gündüzlü Avşarlarından gelmektedir.

Pütürge ilçesine bağlı bucak ve köylerin nüfusu 23.587’dir. İlçenin 1 bucağı, 1 beldesi, 2 belediyesi ve 62 köyü ile 325 mezrası vardır. Akça, Aktarlı, Arınlı, Aslankent, Bakımlı(Hırava), Bayırköy, Belen Köy, Bölükkaya, Bölünmez, Çayköy, Çengelli, Çığırlı, Çukuroymağı, Düvenlik, Erdemler, Esencik, Gökçeli, Gözlüce(Mavroto), Gündeğer, Gündüz(Babik), Karahüseyin, Karakaya, Karşıyaka, Koçköy(Lar), Pazarcık, Taşmış, Tatlıcak, Teluşağı, Tosunlu, Uyanık, Uzunhüseyin, Uzunkoru, Yediyol, Sinan, Aliçeri, Alihan, Arıtoprak, Başmezra, Büyüköz, Çaygören, Dikilitaş, Esenlik, Gökçeli(Gertan), Kayadere, Kavaklıdere, Korucak, Kozluk, Körme, Sahilköy, Sorguçlu, Söğütlü, Taştepe, Tekederesi, Ulutaş, Uzuntaş, Üçyaka, Yandere, Yazıca, Köklükkaya, Örencik, Deredüzü, Meşedibi, Bayırlı, Örnekköy, Nohutlu, Uzuntaş, Tepehan, Kozluk, Kökpınar, Ormaniçi.

25 yorum:

  1. teşekkürler yazı için

    YanıtlaSil
  2. TOPRAK ELİNE SAĞLIK REİS 44

    YanıtlaSil
  3. PÜTÜRGE OVASI BOZKURT YUVASI

    YanıtlaSil
  4. erkek arkadaşım pütürge babik'li yeni adıyla gündüz... ama kendisi oraları hiç görmemiş. ben de görmedim ve bir gün beraberce oraya gelmek görmek gezmek istiyorum. tarihi yerinde yaşamak kadar güzel bir şey yoktur. bu konuda anadolu insanını hep imrenmişimdir. ankaradan sevgiler.görüşmek dileğiyle.

    YanıtlaSil
  5. ben pötürge tepehanlıyım. çocuk yaşlarda 1-2 defa gittim, sonrasında hiç gidemedim, şu an ankaradayım, malatyaya dönünce ilk işim pütürgeye, memleketimi görmeye gitmek olacak. yazınız için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  6. bu ülkeyi bölmek isteyenlere lanet olsun .çoluk çocuk demeden insanları öldüren bu zihniyete lanet olsun. malatya pütürge,li oaman

    YanıtlaSil
  7. babik kürttür.babikliler kürtçe konuşur ayrıca köyümüz çok güzeldir

    YanıtlaSil
  8. Babik Köyu bolgenın en eskı yerlesim birimlerinden biridir.Ve kesinlikle sunni kürt köyüdür.Dogum yerim olan köy de babikten kopan bir koldur.Bu sebepten iyi biliyorum...ne avsarı ne turkmenı ya!!!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Babik-Gündüz köyü yaşam biçimi ve gelenekleri ile giyim kuşamı ile farklıdır hem kent yaşamı hem köy yaşamına uyumlu ve çok temiizdirler çalışkanlığı ile bilinir ve giyim kuşamları özenli ve gururludurlar Kesinlikle AVŞAR TÜRKMEN BOYUNDANDIR .

      Sil
  9. Babik kürt tür.Ne avsarı ne turkmenı yaa...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Anadoluya ilk göç Türkmenler tarafından doğu ve güney doğu bölgelerine yapılmıştır. Zamanla Türkler buralarda asimile olmuş ve nasıl ki Yahudi türkü mevcut ise aynı şey bu iki millet içinde geçerlidir. yani soy türklere dayanır fakat Kürtleşmişlerdir demek istiyor.

      Sil
  10. osmanli koyunun yeni ismi nedir arkadaslar?

    YanıtlaSil
  11. Babik avsardir yaziyor. Ve bildigim kadariyla oyle. Avsar koyleri arasinda da ismi geciyor zaten. Kurtce konusuluyor ama bu kurt oldugu anlamina gelmez

    YanıtlaSil
  12. Ben malatya pütürge tepehan büyüköz köyû yanören mezresineyim köyde de dedem var memleketim gibisi yok her yaz gidiyorum nemruta çikiyorum malatya gibisi yok türkiyede ve malatyayi daha iyi bir şekilde temsil etmek için caba gosteriyorum ve şunu rahatlikla söylüyorum türkiyenin en gözde şehirlerinden biri gidip görûlmesi gerekilen bir yer malatyali olmaktan gurur duyuyorum...

    YanıtlaSil
  13. pütürgede dere köyleri (Teluşağı, kızıluşağı, celuşağı (Erdemler), çerkuşağı ) parantez içindede bahsettiğim bu yaklaşık yüz yıllık isimlerindende anlaşılabileceği gibi türk asıllı türkmen köyleridir. bulundukları coğrafyada kürtlerle içselleşerek zamanla kürtçeyi benimsemişlerdir ve bir yaşam biçimi ve siyasi tercihler ayrıca gelenek ve göreneklerine bakıldığında türkmen toplumlarıyla çok benzerlik göstermektedir.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. once bu koylerin gercek ismini arastir puturge asimile olmaya tuz tutmus bir kurt ilcesidir.aslini inkar eden insanlarla ayni memleketi paylastigim icin utaniyorum..

      Sil
    2. Evet bugünkü adıyla dere köyleri olarak bilinen köyler kürtleşmiş türkmen köyleridir. Köy gelenekleri ve köyler için yaklaşık 100-150 yıldır kullanılan isimler ayrıca köylerde yaşları 100 e yaklaşmış dedeler ninelerden alınan kesitler dere köylerinin celuşağı teluşağı kızıluşağı çerkuşağı zaratı vb. 9 dere köyünün türkmen kimliklerinden ötürü bir vaya birden fazla nedenle birşeylerden kaçarak özellikle bu sarp ve ulaşılması zor bölgeye yerleştiklerini teyit ediyor. Ancak zamanla sosyalleşmenin ve dışarı açılamanın neticesinde çevrede etkili olan kürt kültründenden de etkilenilerek türkmen-kürt karışımı bir yaşam tarzı ortaya çıkmış. Herşeye rağmen pütürgenin 63 köyünde olduğu gibi vatan ve millete bağlılığın sonuna dek yaşandığı kürt-türkmen köyleridir. Burda aslı inkar değil aslı ve bugünkü kültürü tamamıyla kabul vardır. Ne sonradan edindiği kürt kültürünü nede öncesinden gelen türkmen kültürünü ret politikası vardır. İki kültürün özdeşi bu köylerde bu durumdan ötürü beraber yaşadığı insanlardan utananların bu toprakların insanı olmadığını düşünmekteyim.

      Sil
  14. Beyler iyi araştırın

    YanıtlaSil
  15. Pütürgeyi onlar 300 yıl sayıyor ben burda kendi dedelerimi 380 yıl sayıyorum Harputaki dönemleri osman oğullarına gidiyor. Açık ça buralar bizim değildi Pütürge nin şimdi yerlileri kapalı çarşıda haritalarıda çürümeye durmuş

    YanıtlaSil
  16. Babamdan ve birçok akrabadan edindiğim bilgilere göre anadolu beylikleri dönemine denk gelen zamanda buraya yerleşmiş bizimkiler soy olarak. İlk olarak o zamanki uç sınır olan Bursa'ya göçmüşler Orta Asyadan, orda soyun başındaki dedenin kardeşi ölünce burası bize uğursuz geldi diyerek(bursa inegölde vefat etmiş) Kütahyaya ordan da Konyaya gelmişler. Konyadaki o zamanki göç yoğunluğu ve hayvancılığa elverişli yerlerin çoğuna daha büyük soyların yerleşmesinden Pütürgeye kadar gelip şu an Pazarcık civarında olan Karte Kulluk adındaki köyün bulunduğu yere yerleşilmiş. Köy adını Soyun başı olan dede "Kulluk"un adından almış, boyun adı da Kepekhan idi yanlış hatırlamıyorsam. Kürtlerle nesillerdir iç içe yaşanıldığından asimilasyon kaçınılmaz zaten bizim Pütürgenin Kürtçesi bildiğimiz Kürtçeden çok farklı, hemen hemen yarısı Türkçe kelimelerdir bu da iki milletin birlikte yaşayıp kültür alışverişinden kaynaklı doğal bir olay. Tabi bunlar nesilden nesile geçen bilgiler olduğundan ve bir yerde yazılmadığından deformasyona uğramış olabilir ancak birçok ağızdan dinleyip araştırdım köyde. Uzun lafın kısası yaklaşık 1000 senedir Pütürgede Türk ve Kürt insanları ayrım gözetmeksizin yaşamaktadır, Türk de olsak Kürt de olsak önemli olan vatanperverlik ve bu vatan bizim, soyum Türk değil Kürt olsaydı yine de bir şey değişmezdi vatan bir bütündür bölünemez, kalın sağlıcakla.

    YanıtlaSil
  17. Bir kere gitsemde köyümü çok seviyorum
    ayrıca önemli olan insan olmak kürt türk önemli değil

    YanıtlaSil
  18. pütürgenin çoğu kürttür ne türkmeni.. aslını inkar eden insanlar var..

    YanıtlaSil
  19. ilçemle.gurur.duydum

    YanıtlaSil
  20. mustafa kekeç ilçemle gurur duydum

    YanıtlaSil
  21. CİHANBEYLİ ( CANBEG ) AŞİRETİNİN SECERESİ
    Orta Aysa Türkistan’da Timuçin Moğol 1204’te Onun Nehri kıyısında büyük kurultayca Cengiz Han ünvanı ile Hakan ilan edildi. 9 sancak dikildi birini bizlere verdi. Semerkant Bahriye ele geçirildi. Daha doğrusu canbeyli aşireti Oğuz Han’ın soyundan M.Ö 209 Hun tahtına geçti. Diğer bir adı ise Alper Tonga oldu. Babası Kara Kağan put perest idi. Oğuz Han imanlı ve İmparatorun kurucusudur. Daha sonra Karakoyunlu baş katipliğini üstelendi. Karakoyunlu Devletinin kuruluşu 1380 yıkılışı 1469 yerleşim başkent Erciş tebris bugünkü Doğu Anadolu, Güney Kafkasya, İran , Azerbeycan, Kuzey Irak idi. Konuşma tarzları Azeri ve Türkmen Lehçesidir. Orda barınamadılar küçük kardeşleri İdris Kuzey Irak’ta kaldı. Diğer ağabeyleri Urfa,Malatya yani Mezopotamya, Dicle ve Fırat arasına yerleştiler. Büyüyünce Urartu uygarlığı bazı kollara ayrılıp zaman aşımından sonra Sümer kafilesi yani İBRAHİM (a.s) soyuda aynı idi. Yani 24 nesil sayılınca RESULLALLAH (S.A.S) babasıdır. Buradan Fatih Sultan Mehmet efendimizin küçük oğlu Cem Sultan Konyada Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu, Akdeniz hakimiyeti için Cem sultanın beyliğini aldılar. Cem Sultanın büyük abisi 2.Beyazit Amasya Valisi geçici görevde Tekirdağda Fatih Sultan Mehmet 13 suikast geçirdi. 14.suikast Yahuıdi kökenli MaestoJakopo isimli bir doktor Yakup Paşa ünvanı ile sarayın doktorları arasında hâlbuki inanılmamış Fatih Sultan Mehmet’i zehirledi. Sultan Fatih vasiyetinde küçük oğlu Cem Sultan’ın yerine tahta geçecektir. Elçi İstanbul’dan Konya’ya gelip haberi verdi. O arada büyük abisi 2.Beyazit Tekirdağ’dan gelip taziyeyi bitirdi ve tahta geçti. Küçük kardeşi Cem Sultan’ı yakalayıp İran Şahına verdi. İran Şahından tekrar isteyip İtalya ve Fransa Bourganef semtine gönderdi 14 sene mücadeleden sonra Papaz tarafından zehirlendi. 2.Beyazıt kardeşinin naaşını gönderilmesi için teşebbüse geçti italya ve Fransa’da gelen cevap Cem Sultan’ın naaşı için Elli Bin Okka para istenildi. 2.Beyazıt İtalya ve Fransayı yerle bir ederim kardeşimin naaşını gönderin dedi ve gönderildi. Daha evvel babası 2. Sultan Murat ve annesi Malatyalı Huma Hatun Bursa Muradiye’de defnedilmiş Cem Sultan’da büyük babası ve büyük annesinin yanına Bursa Muradiye’ye defin edildi. 2.Beyazıt Cem’in meclisini yani beyliklerini sürgün etti.
    • 1- Ankara Haymana 2- AnkaraPolatlı3- Isparta 4- Kütahya
    • 5- Malatya –Cülür 6- Malatya –Şaban 7- Konya Cihanbeyli
    • 8- Diyarbakır Karagöz CANBEY 9- Erzurum Çat 10- Muğla Milas
    • 11- Adıyaman Cihahbey12- Urfa Cihanbey
    Malatya’da şimdiki Battalgazi ilçesinin boran beldesine yerleşirler. Şimdiki Malatya Aspuzu’dur. Yerleşim yok Malatya Battalgazi’dir. Orada yemekleri için kasaptan hayvan ciğeri alırlar. Asker başı Subay ciğerlerini ellerinden alır. Sizler sürgün gelmişsiniz ciğer alamazsınız diye hakarette bulunur. Bunlarda subayı öldürerek güneye doğru göç ettiler. Pütürge Şiro Çayına çadırlarını kurup yerleştiler. Yaz mevsimi nedeniyle sivri sinekler, diğer haşareler ve sıcaklık göz önüne alınarak dağa doğru yani şimdiki Tepehan nahiyesine yerleştiler. Cülür3.babadan bir oğlu Adıyaman Gerger’e geçti. Orda beş Köyümüz mevcuttur. Diğer cülür Nohutlu Kasabası Alçeri Köyü girtan Şaban’ın 3 çocuğu dünyaya geldi. 1- Ali 2- Kasım 3- Şükrü Ali’den alireş dört köy Alihan, Söğütlü, Taştepe, Çamlı Dere. Kasım’dan üç çocuğu 1- Kör Mustafa 2- Mahmut 3- İbrahim. Şükrüde 3 çoçuk 1- Aligaz 2- Ali dost 3- Ali Hasan’dır. Pütürge Canbeg aşiretinin kısaca özgeçmişi ve seceresidir.

    YanıtlaSil

Not:Eğer bu bloğa üyeliğiniz yoksa,aşağıda yorumlama biçiminden anonimi seçerek yorumunuzu bırakabilirsiniz.